Wprowadzenie
Podstawą niniejszej analizy są 2 ankiety
- „Wspólne stoiska Klastra na targach zagranicznych”, przeprowadzona w formie anonimowego badania online członków Klastra w dniach 31.07-6.08.2025 (dalej jako Ankieta 1) – otrzymano 6 odpowiedzi.
- „Wspólne stoiska, delegacje i szkolenia Klastra – ankieta pogłębiona”, przeprowadzona w formie anonimowego badania online członków Klastra w dniach 8-22.08.2025 (dalej jako Ankieta 2) – otrzymano 12 odpowiedzi. .
Informacje uzupełniające do analizy pochodzą z wcześniejszych badań ankietowych online członków Klastra i Polskiej Platformy Technologicznej Fotoniki:
- Ankieta Klastra #1 Produkty i rynki eksportowe (lipiec 2024, otrzymano 12 odpowiedzi)
- Ankieta Klastra 1/2025 Produkty i rynki eksportowe, aktualizacja 2025 (luty 2025, otrzymano 13 odpowiedzi)
- Ankieta Klastra 2/2025 Obszary strategiczne Klastra microEPC (marzec 2025, otrzymano 24 odpowiedzi)
- Ankieta „Czego oczekujesz od PPTF?” (czerwiec 2025, otrzymano 19 odpowiedzi)
Ankieta 1, wskazując na ubieganie się o wsparcie udziału członków Klastra w zagranicznych targach branżowych w ramach Działania FENG.02.17 Rozwój oferty klastrów dla firm, przedstawiła do wyboru listę międzynarodowych wydarzeń targowych. Na targach tych miałyby być organizowane wspólne stoiska Klastra, uzupełnione działaniami szkoleniowo-doradczymi dla ich uczestników. Ankieta zawierała także otwarte pytania dotyczące:
- innych, niż proponowane, targów, na których mogłyby stanąć wspólne stoiska
- tematów do poruszenia w ramach szkoleń z dostępu do rynków międzynarodowych,
- innych działań, jakie może realizować Klaster w ramach internacjonalizacji
Ankieta 2, bezpośrednio nawiązując do celu i wyników Ankiety 1, znacznie rozszerzyła listę międzynarodowych targów i konferencji do wyboru, dodając także do wyboru listy zagranicznych branżowych wydarzeń networkingowych oraz tematów szkoleń. Każde z tych pytań umożliwiało także wskazanie własnej opcji spoza zaproponowanej listy,
Powtórzone zostało także otwarte pytanie o innych działania, jakie może realizować Klaster w ramach internacjonalizacji.
Analiza
We wszystkich badaniach prowadzanych od kilku lat członkowie PPTF i klastra konsekwentnie wskazują jako swoje główne rynki: Europę i Amerykę Północną a na trzeciej pozycji Azję (rozpatrywaną z wyłączeniem Chin i Bliskiego Wschodu). Nic więc dziwnego, że w obu ankietach jako najbardziej interesujące targi zagraniczne wskazano Laser World of Photonics w Monachium (14%), Photonics West w San Francisco (10%) oraz ex-aequo monachijskie Semicon Europe i electronica (8%). Członkowie dostrzegają także potencjał niektórych wydarzeń organizowanych w kraju – 12% wskazało na potrzebę prowadzenia działań internacjonalizacyjnych podczas Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego MSPO w Kielcach. 7% wskazań uzyskały targi elektroniki konsumenckiej CES w Las Vegas, wskazując na potrzebę szerokiego prezentowania wytwarzanych przez członków Klastra innowacyjnych materiałów i komponentów szerokiemu spektrum producentów i użytkowników wyrobów końcowych. Tyle samo wskazań otrzymały tajwańskie targi Laser & Photonics Taiwan. Łącznie 8% respondentów wskazało na inne, niż zaproponowane, wydarzenia targowe w Europie, USA i Azji, głównie w sektorach wyświetlaczy i obróbki laserowej.
Powyższe wyniki potwierdzają potrzebę koncentracji wspólnych działań na branżowych targach o charakterze ogólnym, które oferują wartość szerszemu gronu członków Klastra. Wyjątkiem od tej reguły są targi obronne MSPO – znaczna część członków Klastra uczestniczy lub planuje uczestniczyć w projektach obronnych.
Odnośnie wydarzeń networkingowych o znacznym potencjale internacjonalizacji, najwięcej wskazań (17%) uzyskała planowana impreza własna: Dni Fotoniki.PL. Za nią uplasowały się znane już naszym członkom berlińskie Photonics Days BB (13%). Po 11% wskazań uzyskały spotkania Polish-Czech Photonics (organizowane wspólnie przez PPTF i Czeski Klaster Optyczny), Optics and Photonics in Sweden oraz niderlandzki PIC Summit Europe. Członkowie Klastra podkreślają zatem potrzebę konsekwentnego rozwijania współpracy w bezpośrednim sąsiedztwie, w oparciu o dotychczasowe kontakty (Czechy, Niemcy) jak i wskazują nowe kierunki rozszerzania sieci współpracy (Szwecja, Niderlandy). Potrzebę organizacji wspólnych delegacji zagranicznych wyrażano także we wcześniejszych ankietach.
Najbardziej pożądane szkolenia i usługi doradcze dotyczą finansowania działań B+R z udziałem partnerów zagranicznych – oczekuje ich 29% członków. 26% procent ankietowanych wskazało na szkolenia dotyczące bieżących trendów rynkowych, zaś 18% chce poszerzać wiedzę nt. regulacji eksportu towarów dual-use i obronnych (wyraźna korelacja z dużym zainteresowaniem targami MSPO).
Widać wyraźny trend do rozwijania współpracy badawczej z partnerami zagranicznymi oraz dążenie do bycia na bieżąco z rozwojem technologii i sytuacji rynkowej. Zainteresowanie rynkiem dual-use i obronnym także wykazuje korelację z aktualnymi trendami polityczno-gospodarczymi.
Zarówno w ostatnich jak i we wcześniejszych badaniach członkowie wskazują na potrzebę opracowania spójnej i całościowej komunikacji oferty klastra dla odbiorcy zagranicznego (katalog członków i strona klastra w języku angielskim). Część respondentów postuluje także organizację wspólnych zagranicznych delegacji/misji biznesowych.
Wnioski
Klaster powinien opracować i promować na różnych kanałach spójną ofertę produktową i usługowa dla partnerów zagranicznych. Wspólne stoiska klastra będą powstawać na targach wskazywanych przez większość członków, należy także podjąć organizację wspólnych delegacji zagranicznych, w tym – lecz nie wyłącznie – na duże wydarzenia networkingowe partnerskich klastrów europejskich.